داستان «ماهی سیاه کوچولو» نوشتهٔ صمد بهرنگی، یکی از برجسته‌ترین آثار ادبیات کودک و نوجوان ایران است که با زبانی ساده، مفاهیم عمیق فلسفی و اجتماعی را مطرح می‌کند.
داستان با روایت یک ماهی پیر آغاز می‌شود که در شب یلدا برای نوه‌هایش قصه‌ای تعریف می‌کند. ماهی سیاه کوچولو، شخصیت اصلی داستان، در جویباری کوچک با مادرش زندگی می‌کند. او از زندگی یکنواخت و محدود در جویبار خسته شده و تصمیم می‌گیرد به دنبال کشف دنیای بزرگ‌تر، به سفر برود. در مسیرش، با موجودات مختلفی مانند قورباغه‌ها، خرچنگ‌ها و ماهی‌های بزرگ‌تر روبه‌رو می‌شود که هر کدام دیدگاه‌ها و نظرات خاص خود را دارند.برخی او را تشویق به ادامه مسیر می‌کنند و برخی دیگر او را از این سفر منع می‌کنند. ماهی سیاه کوچولو با شجاعت و اراده قوی به سفر خود ادامه می‌دهد و در نهایت به دریا می‌رسد، جایی که همیشه در رؤیاهایش تصور می‌کرد. او از اینکه توانسته از محدودیت‌ها و ترس‌هایش عبور کند، احساس رضایت می‌کند.
داستان منظوم «قصه‌ی پریا» یکی از زیباترین و معروف‌ترین آثار احمد شاملو برای کودکان است که هم از نظر زبانی و هم از نظر محتوایی، اثری بسیار خلاقانه و پرمفهوم به شمار می‌رود. این اثر در قالب شعر آزاد نوشته شده و از ویژگی‌های سبکی خاص شاملو بهره می‌برد.در این قصه، پری‌های طبیعت مثل پری بارون، پری آفتاب، پری مهتاب، پری گل و پری‌های دیگر، نماد زیبایی، شادی، مهربانی و زندگی هستند. آنها در دنیایی خیالی و زیبا زندگی می‌کنند. اما ناگهان با ورود هیولای زمخت و سرد و بی‌احساس به نام زمستون، این دنیای زیبا از هم می‌پاشد.زمستون همه‌چیز را سرد و بی‌روح می‌کند؛ درختان را لخت می‌کند، پرنده‌ها را فراری می‌دهد و پری‌ها را از سرزمین‌شان می‌راند. پری‌ها یکی‌یکی ناپدید می‌شوند یا به خواب می‌روند، و دنیا پر از سکوت، اندوه و سرما می‌شود؛ در پایان اما، امید به بازگشت پری‌ها در دل مخاطب زنده می‌ماند. مخاطب کودک و حتی بزرگ‌سال، با حسرت و انتظار، در رؤیای بازگشت زیبایی‌ها باقی می‌ماند.
